Συνεντεύξεις

Ο λογοτεχνικός "Ιστός" του Δημήτρη Τζάνογλου

Συζήτηση για την πανδημία, το χώρο του βιβλίου και φυσικά για την Αθήνα, με τον πολλά υποσχόμενο νέο συγγραφέα της συλλογής διηγημάτων από τις εκδόσεις Κυψέλη, "Στον Ιστό".

ερωτήσεις ΑΠΟ ΤΗΝ Χρυσάνθη Σουκαρα

1.Η Αθήνα είναι ο κεντρικός πρωταγωνιστής των διηγημάτων σου ,σαν μια σκιώδης οντότητα παράλληλα με τους πρωταγωνιστές. Τι σε εμπνέει στην Αθήνα; Αν είχε προσωπικότητα με ποιες τρεις λέξεις θα την περιέγραφες;

Η Αθήνα είναι η πόλη στην οποία ζω από τότε που γεννήθηκα. Όλες μου οι αναμνήσεις βρίσκονται εδώ και αν και πολύς κόσμος την απεχθάνεται, εγώ την αγαπάω με τα καλά της και τα πολλά κακά της. Από τις μπίρες στις διάφορες πλατείες, και δη σε αυτή των Εξαρχείων, από τις πορείες του Δεκέμβρη του 2008 μέχρι τους πρώτους έρωτες, τις απογοητεύσεις, τα γήπεδα, τις μοναχικές βόλτες. Είναι μια οντότητα όπως λες που μέσα της συμβαίνουν κυριολεκτικά τα πάντα. Θα δεις μέσα της ερωτευμένα ζευγάρια που κάνουν βόλτες, όμορφες γωνιές, συναυλίες, πορείες, αλληλεγγύη και οπαδούς που ζουν για την ομάδα τους, μέχρι άστεγους, αστυνομική βία, ρατσισμό, ναρκωτικά, ιδιοκτήτες ακινήτων που διώχνουν τον κόσμο από το κέντρο προς όφελος των AIRBnB και του κέρδους, και τόσα τόσα άλλα. Στον ιστό της Αθήνας, επίσης, συναντάμε, όπως και στις περισσότερες μεγαλουπόλεις, τεράστιες ανισότητες. Κάτι που προσπάθησα και θέλοντας και μη να θίξω. Άλλωστε ο αγαπημένος μου Αντώνης Σαμαράκης είχε πει ότι “ο λογοτέχνης οφείλει να είναι φωνή όσον δεν έχουν φωνή […] και για να το πετύχει αυτό πρέπει να παλέψει για αγάπη, κατανόηση και αλληλεγγύη, πάντα για τον απλό άνθρωπο, αλλά να είναι αμείλικτος με τις εξουσίες αυτού του κόσμου.”
Εν κατακλείδι, θεωρώ ότι αυτή η πόλη μοιάζει να σε διώχνει αλλά και να σε αγκαλιάζει την ίδια στιγμή.
Τώρα, αν είχε προσωπικότητα, που πιστεύω ότι έχει ούτως ή άλλως, θα την χαρακτήριζα  απωθητική, ερωτεύσιμη και μοναδική. Δηλαδή όντως ως μία οντότητα με προσωπικότητα.

2.Αναφέρεσαι σε κάποια διηγήματα και στην πανδημία, εννοώ τα διηγήματα σου ακολουθούν τις τωρινές κοινωνικές εξελίξεις, Με αφορμή αυτό θεωρείς ότι η πανδημία  επηρέασε τόσο  το γράψιμό σου όσο και εσένα τον ίδιο;

Στον Ιστό περιλαμβάνονται 18 ιστορίες, πολλές από τις οποίες είναι είτε προσωπικές είτε περιλαμβάνουν προσωπικά βιώματα. Ένα μεγάλο ποσοστό από αυτά τα διηγήματα γράφτηκαν μέσα στο πρώτο lockdown την άνοιξη του 2020. Είναι φυσικό, λοιπόν, η όλη κατάσταση να επηρεάσει την έμπνευση έμμεσα ή άμεσα. Θεωρώ ότι η πανδημία επηρέασε όλους μας λιγότερο ή περισσότερο. Θέλοντας και μη, αναγκαστήκαμε πολλοί να αντιμετωπίσουμε τον εαυτό μας, αλλά ταυτόχρονα να δούμε και το ότι πολύς κόσμος έβγαλε τον χειρότερό του εαυτό. Είδαμε κόσμο να ρουφιανεύει νέους ανθρώπους που απλά κάθονταν σε μια πλατεία ή ένα στενό προσπαθώντας να ξεφύγει από την κλεισούρα. Είδαμε κόσμο να δέχεται και να επαινεί τις δράσεις της κυβέρνησης και τη βία της αστυνομίας «για το καλό μας». Η πανδημία σε μεγάλο βαθμό έβγαλε πράγματα στη φόρα που υπό άλλες συνθήκες ίσως να μην έβγαιναν. Σε αυτό το πλαίσιο, κάποια διηγήματα είναι ίσως ένα μικρό σημειωματάριο με το τι είδα εγώ στους δρόμους της Αθήνας κατά τη διάρκεια της αρχής της πανδημίας.

3.Υπάρχει κάποιο διήγημα ή κάποια που θα μπορούσες να απομονώσεις ,να το φανταστείς ως ανεξάρτητη νουβέλα;

Αυτή είναι μια ερώτηση που δεν ξέρω σίγουρα πώς να απαντήσω. Θεωρώ ότι η πλειοψηφία των διηγημάτων του Ιστού έχει να κάνει με στιγμιότυπα της αστικής ζωής, οπότε εκ των πραγμάτων είναι μικρά. Επίσης, ως αναγνώστη μου αρέσει πολύ η απλή γραφή. Στηρίζω την τάση less is more και όπως είχε πει ο αγαπημένος μου Charles Bukowski «ο διανοούμενος λέει κάτι απλό με δύσκολο τρόπο. Ο καλλιτέχνης λέει κάτι δύσκολο με απλό τρόπο». Και για όλα αυτά αγαπώ τη μικρή φόρμα κειμένου.
Από εκεί και πέρα δεν ξέρω αν θα μπορούσα να φανταστώ κάποιο από τα διηγήματα του Ιστού ως νουβέλα, αλλά σίγουρα μπορώ να φανταστώ το διήγημα Ντέρτι Ντάνσινγκ ως comic με noir αισθητική.

4.Είσαι ένας βιβλιοφάγος οπότε δεν θα μπορούσα να μην ρωτήσω για τα βιβλία που διάβασες πρόσφατα και σε προβλημάτισαν.

Το τελευταίο διάστημα είχα την τύχη να διαβάσω αρκετά βιβλία που με γοήτευσαν. Αν έπρεπε να διαλέξω μερικά θα έλεγα την Ντοπαμίνη του Κωνσταντίνου Τσάβαλου από τις εκδόσεις Βακχικόν, το Υλικό Καθαρισμού του Μιχάλη Κατράκη από τις Εκδόσεις των Συναδέλφων, το Τορκί Μπαρ του Νίκου Βεργέτη από τις εκδόσεις Έρμα, το Η Πένα μου δε Σπάει, Τα Σύνορα Είναι που θα Σπάσουν της Parwana Amiri από τις Ακυβέρνητες Πολιτείες και τα 108 Μέτρα του Alberto Prunetti από τις εκδόσεις Απρόβλεπτες. Η Ντοπαμίνη, το Τορκί Μπαρ και τα 108 Μέτρα είναι κείμενα που έχουν τα χαρακτηριστικά που λατρεύω σε ένα βιβλίο. Απλή γραφή, χωρίς φαμφάρες, αστική ζωή, κοινωνικά ζητήματα και ανθρώπινες σχέσεις από τα κάτω. Το Υλικό Καθαρισμού και το Η Πένα μου δε Σπάει… είναι δύο βιβλία που σε βάζουν σε πολλές σκέψεις. Το μεν πρώτο είναι μια συλλογή διηγημάτων που καταπιάνεται με πάρα πολλά ζητήματα και παθογένειες των διάφορων κοινωνιών στον κόσμο, όπως η κλειτοριδεκτομή των νέων κοριτσιών στο Μάλι, οι βίαιες συνθήκες που αντιμετωπίζει η LGBTQ κοινότητα στην Τσετσενία και οι συνθήκες στα σύγχρονα στρατόπεδα συγκέντρωσης που έχουν βαφτιστεί ως μονάδες φιλοξενίας προσφύγων στον ελλαδικό χώρο. Με το τελευταίο καταπιάνεται και η Parwana Amiri η οποία γεννήθηκε στο Αφγανιστάν και πέρασε από όλες τις μεγάλες δομές προσφύγων στην Ελλάδα. Με το βιβλίο της στέλνει γράμματα στον έξω κόσμο με όλα όσα περνάνε οι άνθρωποι σε αυτούς τους χώρους και πρόκειται για ένα βιβλίο που αν ο αναγνώστης δε νιώσει ένα σφίξιμο στην καρδιά του και δε θέλει να πράξει για να αλλάξουν τα πράγματα, πρέπει να σκεφτεί πολύ σοβαρά το κατά πόσο πρέπει να αισθάνεται άνθρωπος.

5.Δεδομένου ότι είχες την ευκαιρία να παρουσιάσεις το βιβλίο σου(Στον Ιστό, Εκδόσεις Κυψέλη)στην Δημοτική Αγορά της Κυψέλης στα πλαίσια μια συνεταιριστικής σύμπραξης αρκετών εκδοτικών ενός τύπου φεστιβάλ βιβλίου, πως βλέπεις να κινείται το μέλλον του εκδοτικού χώρου στην Ελλάδα τα επόμενα χρόνια;

Αυτό που παρατηρώ, πρωτίστως ως αναγνώστης και δευτερευόντως ως συγγραφέας, είναι πως σκάνε στο προσκήνιο όλο και περισσότεροι μικροί εκδοτικοί οίκοι. Προσέχουν πολύ τα βιβλία που εκδίδουν, με εξαιρετικές ως επί το πλείστον μεταφράσεις, όμορφα εξώφυλλα και γενικότερα προσεγμένες εκδόσεις. Το σημαντικότερο όμως είναι ότι σέβονται τον δημιουργό, κάτι που αγνοείται στους περισσότερους μεγάλους εκδοτικούς οίκους.
Επιπλέον όλο και περισσότερες φορές, οι ανεξάρτητοι εκδοτικοί οίκοι ενώνουν τις δυνάμεις τους διοργανώνοντας εκδηλώσεις και εκθέσεις από κοινού κάτι πολύ σημαντικό ώστε να ανέβει αυτός ο χώρος. Κάτι αντίστοιχο ήταν και το Books n’ Beers που διοργάνωσαν στη Δημοτική Αγορά Κυψέλης το Red n’ Noir και έδωσε την ευκαιρία σε κάποιους νέους συγγραφείς να παρουσιάσουν τη δουλειά τους. Αντιστοίχως είναι το Θερινό Βιβλιοστάσιο που διοργανώνεται εδώ και κάποια χρόνια με τη συμμετοχή τέτοιων εκδοτικών οίκων. Το βιβλίο, κακά τα ψέματα, είναι εμπόρευμα αλλά την ίδια στιγμή παραμένει και κάτι σημαντικότερο. Δεν είναι απλά ένα προϊόν αγοραπωλησίας και χαίρομαι πολύ που πλέον όλο και περισσότερος κόσμος στηρίζει προσπάθειες που το αντιλαμβάνονται αυτό.

ΣΧΟΛΙΑ

Τα σχόλια των επισκεπτών του freeda.gr διατηρούνται απρόσκοπτα στα πλαισια του δημοκρατικού διαλόγου που επιθυμούμε να υπάρχει στα social media. Το www.freeda.gr διατητηρεί το δικαίωμα σε περιπτωση που ξεπερνάνε την κόσμια αναφορά να διαγράφει υβριστικά, ρατσιστικά και σεξιστικά σχολια. Οι χρήστες που θα χρησιμοποιούν ύβρεις, απρεπείς εκφράσεις ή θα προκαλούν, θα αποκλείονται.

© 2021 freeda.gr
Ακολουθείστε μας