Αφιερώματα

Υπάρχει μια σπάνια ομορφιά στο σινεμά του Έντγκαρ Ράιτ. Όλες του οι ταινίες έχουν μια τόσο γνήσια feelgood καρδιά και ταυτόχρονα μια αστείρευτη αγάπη για διάφορα κινηματογραφικά είδη, που παρότι είναι βουτηγμένες στην αφέλεια, δεν μπορείς παρά να τους αναγνωρίσεις μια σινεφίλ «μαγεία» ομολογουμένως δυσεύρετη στο «εμπορικό» σινεμά του σήμερα.

Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και στο «Last Night in Soho». Μια ταινία για την οποία όσες συζητήσεις κι αν ανοίξουν γύρω από τα νοήματα, τους συμβολισμούς, τις επιμέρους αναγνώσεις της, είναι πέρα και πάνω από όλα μια αφοπλιστικά διασκεδαστική ταινία: αυτό που λέμε fun to watch αλλά στον υπερθετικό βαθμό.

«All I have to do, is dream»

Σε πρώτο στάδιο, ο Ράιτ μας συστήνει την Ελοίζ (πόσο υπέροχη η Τομασίν ΜακΚένζι), μια κοπέλα που ζει στην Κορνουάλη, που ονειρεύεται να ασχοληθεί με τη μόδα, που λατρεύει τα 60s και που καταδιώκεται από το τραύμα του θανάτου της μητέρας της.

Η ΜακΚένζι με την αξιολάτρευτη επαρχιώτικη προφορά της και την παιδική της αγνότητα, μετακομίζει στο Λονδίνο για να σπουδάζει μόδα. Άμα τη άφιξη της, όμως, έρχεται αντιμέτωπη με το χάος της Μητρόπολης και με τη σκληρή μετάβαση από τις «φαντασιώσεις» της στον «τερατικό» κόσμο της ενηλικίωσης (που προσωποποιείται πανέξυπνα στην αλαζονική και εγωκεντρική συγκάτοικο της Ελοίτζ στη φοιτητική εστία).

Προσπαθώντας να διαφύγει από την υπερηχητική φρενίτιδα της σαχλο-φοιτητικής ζωής που την κατασπαράζει, η Ελοίζ εγκαταλείπει την εστία και νοικιάζει ένα δωμάτιο σε μια παλιά κατοικία του Σόχο. Κι εκεί που οι φωτεινές επιγραφές Neon της πόλης «ντύνουν» κάπως απειλητικά το δωματιάκι της και μια μελωδία των 60s παίζει στο πικ απ για την κοιμίσει, η Ελοίζ μαγικά «μεταφέρεται» στο Σόχο των 60s κάτω από τη γιγάντια αφίσα του «Thunderball».

Μόνο που η παρουσία της στους γιορτινούς δρόμους της πόλης παίρνει σάρκα και οστά μέσα από μια άλλη κοπέλα, τη φιλόδοξη Σάντι (η τρομερή φάτσα της Άνια Τέιλορ Τζόι) που σαν ένα καθρέφτισμα της Ελόιζ από το παρελθόν προσπαθεί να κάνει την τύχη της στο τραγούδι.

Μετεφηβική αγωνία, αίμα και συμπάθεια…

Μέσω της Σάντι, η Ελοίζ βρίσκει το δικό της δρόμο στη νέα ενήλικη ζωή της. Ταυτίζεται με αυτή τη φιγούρα που τη συντροφεύει σε αυτά τα ονειρικά ταξίδια στο Σόχο των 60s, αρχίζει και της μοιάζει, εμπνέεται από την αύρα, τα ρούχα και την αισθητική της. Μέχρι που το παρελθόν θα «ξυπνήσει» στο παρών. Και το όνειρο θα αρχίσει να μετατρέπεται σε μια εφιαλτική και δολοφονική πραγματικότητα, την οποία η Ελοίζ θα πρέπει να διαλευκάνει.

Ο Έντγκαρ Ράιτ πίανει το νήμα της ιστορίας του, χτίζοντας, σε πρώτο στάδιο μια ιστορία γυναικείας ενηλικίωσης, μέσω μιας ηρωίδας που δεν ταιριάζει στο «παρών», αγαπάει και νοσταλγεί το μακρινό παρελθόν, αλλά στοιχειώνεται από το δικό της παρελθόν.

Μέσω της ΜακΚένζι, ο Ράιτ, φτιάχνει εξαιρετικά, όπως έχει κάνει πολλάκις στο παρελθόν, μια νεανική ιστορία αναζήτησης ταυτότητας. Οι περιπλανήσεις της Ελοίζ στις παμπ και στα κλαμπ που δεν την «χωράνε», η αδυναμία της να προσαρμοστεί στις μετεφηβικές νόρμες που την πλαισιώνουν, η αναζήτηση ενός «εναλλακτικού αντικατοπτρισμού» στη φιγούρα της Σάντι από το παρελθόν, στήνονται από το Ράιτ με εντυπωσιακή γλυκύτητα και προσιτότητα. Αγαπάμε και ταυτιζόμαστε με την Ελοίζ και οι δικές της φαντασιώσεις γίνονται σύντομα και δικές μας.

Ο Αρτζέντο, ο Πολάνσκι και το #MeToo

Μόνο που η διαφυγή στο όνειρο και στη φαντασία δεν μπορεί να είναι πάντα ανώδυνη και πασπαλισμένη με τη χρυσόσκονη της λάμψης και της δόξας. Η Ελοίζ ενηλικιώνεται μαζί με την Σάντι και η ενηλικίωση -υπαρξιακή, σεξουαλική, πνευματική- είναι μια διαδικασία που στο «Last Night in Soho» λαμβάνει τρομακτικά χαρακτηριστικά.

Κάπου εκεί ο Ράιτ ανατρέπει το ύφος του και αρχίζει και παίζει με διάφορα κινηματογραφικά είδη. Η «Αποστροφή» του Πολάνσκι, το «Καρναβάλι των Ψυχών» του πρωτοπόρου του τρόμου Χερκ Χάρβει, συναντούν τους δεκάδες φόρους τιμής στην giallo παράδοση και το σινεμά του Αρτζέντο (ευκρινείς οι αναφορές στο «Suspiria» και στο «Inferno») για να μεταμορφώσουν την ταινία σε ένα σκοτεινό και αιματηρό παραμύθι.

Αδιαφορώντας για τις #MeToo προεκτάσεις της ταινίας που δίχασαν ακόμα και το φανατικό κοινό του Ράιτ (κάποιοι τον κατηγόρησαν για ευκαιριακή προσέγγιση πάνω στο θέμα), το «Last Night in Soho» πετυχαίνει τελικά απολύτως το στόχο του.

Αγάπη μόνο

Είναι μια ταινία μπολιασμένη με αγάπη για το σινεμά. Μια ταινία που σε κάθε της λεπτομέρεια σέβεται το υλικό το οποίο αξιοποιεί και ταυτόχρονα μεταχειρίζεται προσεκτικά και με λεπτότητα τις πηγές που την εμπνέουν. Είναι, επίσης, μια ταινία που για τον γράφοντα, λατρεύει τις γυναίκες ηρωίδες της με τρόπο βαθύ και αληθινό. Οι επικλήσεις της στην #MeToo επικαιρότητα δεν είναι ούτε ευκαιριακές, ούτε υποκριτικές και (ευτυχώς) δεν κατακλύζονται από την εύκολη λύση της πολιτικής ορθότητας.

Κάπου προς το τέλος, ίσως «ενοχλήσει» η «παράδοση» του Ράιτ στους αισθητικούς του πειραματισμούς σε βάρος της σεναριακής συνοχής, όμως αυτό που σου μένει στο τέλος από το «Last Nigh in Soho», είναι η αίσθηση μιας ταινίας που σε κάθε της καρέ ανυψώνει την ερωτική προσήλωση των δημιουργών της στην ίδια τη διαδικασία της κινηματογραφικής δημιουργίας. Και στην τελική τι άλλο θέλουμε για να «αγκαλιάσουμε» και να απολαύσουμε μια ταινία εκτός από αγάπη για το σινεμά;