ΕΙΡΗΝΗ ΝΤΑΗ
Απόψεις
Τα τελευταία 10-15 χρόνια οι αλλαγές στις συνθήκες διαβίωσης, εργασίας και κοινωνικοποίησης υπήρξαν σαρωτικές.Στην Ελλάδα,όταν ξέσπασε η οικονομική κρίση, σε επίπεδο Ελλάδας, εκφραζόταν δημοσίως η άποψη ή ο φόβος -στις περισσότερες περιπτώσεις- περί κανονικοποίησης των νέων συνθηκών ενώ στην πορεία ακολούθησε η πεποίθηση ότι δεν θα υπάρξει ανάκαμψη σε σύντομο χρονικό διάστημα.
Στην Ελλάδα, ήδη από την αρχή της οικονομικής κρίσης, συγκεκριμένες πολιτικές είχαν έντονες επιπτώσεις στις ηλικίες των παιδιών και των νέων με επιδείνωση των αντίστοιχων ποσοστών φτώχειας και συνθηκών διαβίωσης.
Οι νέοι χτυπήθηκαν πρώτοι από την ανεργία, την επισφάλεια, τη μείωση του βιοτικού επιπέδου. Ήταν η πρώτη κοινωνική ομάδα για την οποία εφαρμόστηκαν μορφές εργασίας χωρίς συλλογικές εξασφαλίσεις -όπως τα vouchers- η πρώτη για την οποία εφαρμόστηκε ο υποκατώτατος μισθός και η πρώτη που βρέθηκε στο κάδρο της εσωτερικής υποτίμησης.
Συγκεκριμένα, από το 2010 και έπειτα τα εργασιακά δικαιώματα -με επίκεντρο τα δικαιώματα των νέων- από την κατάργηση των συλλογικών εξασφαλίσεων μέχρι τη θέσπιση του ντροπιαστικού υποκατώτατου μισθού και την εξάπλωση της αδήλωτης και «μαύρης» εργασίας, δέχθηκαν επίθεση που υπήρξε καταλυτική για την πορεία της εργασίας και των συνθηκών διαβίωσης του πληθυσμού της Ελλάδας.
Ωστόσο, την περίοδο 2015-2019 ύστερα από μια σειρά μεταρρυθμίσεων όπως η κατάργηση του υποκατώτατου, με πρωτοβουλίες ενίσχυσης της νεοφυούς επιχειρηματικότητας, με προγράμματα αντιμετώπισης της ανεργίας και την παράλληλη ενίσχυση του κοινωνικού κράτους -στο πλαίσιο που αυτά επετράπησαν εν μέσω δημοσιονομικών κανόνων- παρατηρείται η βελτίωση βασικών κοινωνικών δεικτών.
Δύο χρόνια αργότερα, παρά την καταγεγραμμένη πλέον αποκλιμάκωση αρκετών κοινωνικών δεικτών, στην ανασφάλεια των νέων για το παρόν και για την αντιμετώπιση οποιαδήποτε επικείμενης κρίσιμης κατάστασης προστίθεται και το ξέσπασμα της πανδημική κρίσης λόγω της έξαρσης της νόσου Covid-19.
Ιδιαίτερα, στην Ελλάδα με το δημόσιο σύστημα υγείας να έχει υποστεί αλλεπάλληλες πιέσεις, τόσο πριν όσο και στη διάρκεια της οικονομικής κρίσης, η έλευση της Covid-19 συνιστά μια πρόσθετη, πρωτοφανών διαστάσεων, πρόκληση για το κράτος πρόνοιας εν γένει ενώ συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες φαίνεται να «σηκώνουν» και πάλι το «βάρος» της κρίσης αν εξετάσουμε το ποσοστό ανεργίας και τις συνθήκες διαβίωσης. Οι επιπτώσεις στην ψυχική υγεία των συμπολιτών μας και στην άνοδο βίαιων κοινωνικών φαινομένων, όπως αυτό των γυναικοκτονιών, είναι, επίσης, ιδιαίτερα σοβαρές.
Για την ανεργία των νέων συγκεκριμένα παρατηρούμε ότι ύστερα από το κορυφαίο 58,3% το 2013 παρουσίασε έντονη αποκλιμάκωση, αλλά συνεχίζει να κινείται σε αρκετά υψηλά επίπεδα αποκλίνοντας κατά πολύ και από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο με το 2020 να καταγράφει ένα από τα υψηλότερα ποσοστά στην ΕΕ (35,0%) ύστερα από την Ισπανία (38,3%).
Ανεργία των νέων στην Ελλάδα και στην Ε.Ε.
Ανεργία των νέων στην Ελλάδα και στην Ε.Ε. κατά τη διάρκεια του 2020
Πηγή: Eurostat, 2021
Tο ποσοστό των νέων εκτός απασχόλησης, εκπαίδευσης ή κατάρτισης (NEETS) είναι, επίσης, ιδιαίτερα αυξημένο στην Ελλάδα. Ύστερα από το 2013 αφού άγγιξε το ανώτερο όριο (28,5%) ακολούθησε και αυτό γραμμική πτωτική τάση έως και το 2018, ενώ από το 2019 εμφανίζει αντίστροφη τάση και αύξηση δηλαδή επιδείνωση (από 17,7% το 2019 αυξήθηκε σε 18,7% το 2020).
Το ποσοστό των νέων εκτός απασχόλησης, εκπαίδευσης ή κατάρτισης (NEETS)
Επιπλέον, με βάση τη νέα έρευνα της Eurofound, η χώρα μας κατέγραψε με διαφορά το χειρότερο αποτέλεσμα στο ποσοστό των νέων που έμειναν άνεργοι μέσα στην πανδημία. Πρόκειται για αρνητική πρωτιά σε όλη την Ευρώπη αλλά και σε σχέση με άλλες, μεγαλύτερες ηλικιακές ομάδες.
Ποσοστό των νέων που μεταβαίνουν από την απασχόληση στην ανεργία κατά τη διάρκεια της πανδημίας ανά κράτος μέλος (%)
Πηγή: Eurofound, 2021
Και όλα αυτά τη στιγμή που η Ελλάδα καταγράφει, επίσης, σχεδόν το υψηλότερο ποσοστό ανεργίας των νέων και το υψηλότερο ποσοστό νέων μακροχρόνια ανέργων εκτός κατάρτισης, εκπαίδευσης και απασχόλησης (41%) εντός ΕΕ.
Οι πιο ευάλωτες κοινωνικές ομάδες είναι οι χαμένοι κάθε αναναπροσαρμογής σε περιόδους οικονομικής, πολιτικής και κοινωνικής αστάθειας.
Από τα παραπάνω συμπεραίνουμε ότι οι νέοι είναι η κοινωνική ομάδα αυτή που καλείται να έρθει κατά μέτωπο αντιμέτωπη με τις σφοδρές επιπτώσεις της πανδημίας και των ασκούμενων πολιτικών με την ανασφάλεια να εντείνεται και κυρίως χωρίς κανένα εχέγγυο για ένα πιο αξιοπρεπές παρόν και μέλλον.
ΣΧΟΛΙΑ
Τα σχόλια των επισκεπτών του freeda.gr διατηρούνται απρόσκοπτα στα πλαισια του δημοκρατικού διαλόγου που επιθυμούμε να υπάρχει στα social media. Το www.freeda.gr διατητηρεί το δικαίωμα σε περιπτωση που ξεπερνάνε την κόσμια αναφορά να διαγράφει υβριστικά, ρατσιστικά και σεξιστικά σχολια. Οι χρήστες που θα χρησιμοποιούν ύβρεις, απρεπείς εκφράσεις ή θα προκαλούν, θα αποκλείονται.
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Ut elit tellus, luctus nec ullamcorper mattis, pulvinar dapibus leo.
Επιπλέον, με βάση τη νέα έρευνα της Eurofound, η χώρα μας κατέγραψε με διαφορά το χειρότερο αποτέλεσμα στο ποσοστό των νέων που έμειναν άνεργοι μέσα στην πανδημία. Πρόκειται για αρνητική πρωτιά σε όλη την Ευρώπη αλλά και σε σχέση με άλλες, μεγαλύτερες ηλικιακές ομάδες.
Ποσοστό των νέων που μεταβαίνουν από την απασχόληση στην ανεργία κατά τη διάρκεια της πανδημίας ανά κράτος μέλος (%)