Σινεμά-Σειρές

Αν ο αντιπρόσωπος του θεού στη Γη ήταν ο Πίος ο δέκατος τρίτος τότε, ναι, θα πίστευα. Θα γινόμουν ένθερμη οπαδός του καθολικισμού ακριβώς με τον τρόπο που τον ερμηνεύει ο Jude Law στο “Young Pope”.

Όχι πρωτίστως για το ομολογουμένως ελκυστικό παρουσιαστικό του, ούτε για τις απολαυστικά εκνευριστικές και αιρετικές ιδέες που διατυπώνει μέσα από το ρόλο του πάπα. Θα πίστευα γιατί ο ίδιος ο “Young Pope” είναι ένα πολύτιμο εγχειρίδιο στρατηγικής και ταυτόχρονα μια ωδή στη δύναμη της εικόνας.

Σαφώς αυτό ισχύει για κάθε απανταχού θρησκεία και από αρχαιοτάτων. Οι θρησκείες, τα δόγματα, οι φιλοσοφίες, όπως και κάθε ιδεολογικό ρεύμα αναπτύσσουν (ηθικούς) κώδικες, στρατηγική, έχουν σύμβολα και πρόσωπα, παίζουν με την εικόνα. Αλλά είναι ο σουρρεαλιστικός και σαρκαστικός φακός του Σορεντίνο, που δίνει μια απολαυστική ποπ αισθητική στο “Young Pope” που μου επιβάλλει να είμαι πιστή φαν.

Στον πρώτο κύκλο της ανολοκλήρωτης τριλογίας του “Pope”, κάθε επεισόδιο είναι ένα μάθημα ρητορικής και αντιπαράθεσης, που προσφέρει σχεδόν μιας ώρας μεγαλοπρεπές σουρρεάλ θέαμα. Από την πρώτη κιόλας στιγμή προσδοκίες και εκτιμήσεις για τη συνέχεια ανατρέπονται διαρκώς, όλα με τρόπο που φλερτάρει ανάμεσα στο υπερφυσικό και το πραγματικό, ανάμεσα στις καταστάσεις και τα οράματα.

Αυτή η δομή στην πλοκή της σειράς είναι άρρηκτα σχετική με το γεγονός ότι ο ίδιος ο Πίος ΙΓ’ πιστεύει υπερβολικά πολύ στην αξία των αντιθέσεων. Πιο πολύ από ό,τι στον θεό (του). Για τον πάπα η ζωή δεν έχει ενδιαφέρον χωρίς αντιπαράθεση. Απολαμβάνει τα μυστικά, την ίντριγκα, ακόμη και τα σχέδια εναντίον του. Ο Πίος ο Γ’ είναι εξαιρετικός στο να επιβάλλει τη γνώμη του είτε μέσα από σιωπές είτε μέσα από καυστικούς διαλόγους (άλλη μια αντίθεση), και ενώ δείχνει να έχει τρομερή αυτοπεποίθηση, ταυτόχρονα κρίνει ότι η πίστη στον εαυτό μας δεν είναι και η καλύτερη συμβουλή.

Σε μια σκηνή οραματική κατά την οποία οι προκάτοχοί του, πρώην πάπες, θα του πουν “in the end more than in God, it is necessary to believe in yourself, Lenny” ο ίδιος θα ζητήσει κάτι καλύτερο, μια συμβουλή πιο πολύτιμη. Για τον Lenny δεν φτάνει να πιστεύεις στον εαυτό σου για να είσαι εξαιρετικός σε αυτό που κάνεις. Χρειάζεται να καλλιεργείς αντιπαραθέσεις αφενός, αφετέρου να προκαλείς δέος.

Το δέος είναι ίσως και ο μοναδικός λόγος που τον φέρνει κοντά στον θεό.

Τον θαυμάζει και προσπαθεί να πετύχει το “καθ’ ομοίωση” δια του μύθου που καλλιεργεί για τον εαυτό του, δια της εικόνας. Για την ακρίβεια, ο πάπας Πίος -κατά κόσμον Lenny Belardo- έχει κατανοήσει βαθιά τη δύναμη της παρουσίας (δια της απουσίας). Κατά τον τρόπο του χριστιανικού θεού. Γι’ αυτό επιλέγει να μην εμφανιστεί στους πιστούς του, καλλιεργώντας επιτυχημένα γύρω του το μυστήριο. Μέσα από το μυστήριο καταφέρνει να γίνει κάτι παραπάνω από πάπας για το ποίμνιο. Καταφέρνει να γίνει είδωλο. Και όπως όλα τα είδωλα γίνεται αντικείμενο πόθου και μίσους.

Ο Lenny Belardo είναι ένα post-pop είδωλο που ξεδιπλώνεται μέσα από την κάμερα του Σορεντίνο. Είναι νέος και ωραίος, ντυμένος σαν σταρ πολλές φορές, άλλες φορές προκλητικά ημίγυμνος, και ταυτόχρονα εκφραστής των πιο συντηρητικών απόψεων για τις εκτρώσεις, για τους ομόφυλους, για τη ζωή των καθολικών.

Σε πολλές σκηνές γίνεται σαφές ότι πέρα από το δέος και την ειδωλοποίηση δεν τον φέρνει κάτι άλλο κοντά στο θεό. Μάλιστα, οι συνθήκες της ζωής του έχουν γεννήσει πολλές από τις αμφιβολίες του για την ύπαρξη του τελευταίου. Πώς γίνεται να υπάρχει θεός και δύο γονείς να αφήνουν χωρίς αιτία σε ένα ορφανοτροφείο το μικρό Lenny; Αυτό είναι και το πιο βαθύ τραύμα του, η αχίλλειος πτέρνα του.

Οι γονείς του έχουν εξίσου το ρόλο ενός ειδώλου για τον πάπα.

Έχουν υπάρξει στη ζωή του, τους έχει θαυμάσει, τους νοσταλγεί, η ανάμνησή τους του προκαλεί δέος. Και όταν τελικά θα τους δει ή θα νομίσει ότι τους είδε, σε μια από τις ελάχιστες φορές που θα εμφανιστεί σε πλήθος, το σοκ για εκείνον θα είναι αφοπλιστικό. Θα πέσει σε κώμα και τρεις μεταμοσχεύσεις καρδιάς δεν θα φτάνουν να τον σώσουν. Βέβαια, μπορεί να φταίει γι’ αυτό και το ότι έπινε Cherry Cola για πρωινό, αλλά δεν θα το μάθουμε ποτέ με σιγουριά…

Από εκείνο το σημείο ξεκινάει το sequel του “Young Pope”, το “New Pope” και θα ακολουθήσει ένας ακόμη που σύμφωνα με τον Σορεντίνο δεν θα αργήσουμε να δούμε.

Φαν Φακτ: Ο Πίος ο ΙΓ’ δεν υπήρξε ποτέ πάπας στην καθολική εκκλησία. Ωστόσο, ο Earl Pulvermacher ήταν ο άντρας που «εκλέχθηκε» από μια μικρή αποσχιστική ομάδα ως «πάπας» Πίος ΙΓ’ χωρίς να αναγνωριστεί ποτέ.