Επικαιρότητα

Οι ηθοποιοί είναι ο πρώτος και ως τώρα ο μόνος κλάδος που είχε τη γενναιότητα να αντιμετωπίσει σχεδόν σύσσωμος τη διαφθορά που τον κατέτρωγε για δεκαετίες. Είχαν την τόλμη να τα βάλουν με ανθρώπους που ποτέ δεν άγγιζε κανείς, επαγγελματίες που έστρωναν την καριέρα τους πλέκοντας πολύπλοκα δίκτυα εντός και εκτός θεάτρου, δίκτυα που όχι μόνο τους εξασφάλιζαν μια δόξα που δεν τους άνηκε και δουλειές για τις οποίες σίγουρα υπήρχαν καταλληλότεροι, αλλά παράλληλα τους βοηθούσαν να καλύπτουν σωρούς ανομίες, εγκληματικές πρακτικές που κατέστρεφαν υπάρξεις, ζωές και καριέρες, διαλύοντας με βαναυσότητα ψυχές και σώματα, μαλακισμένες συμπεριφορές τυραννικών ανίερων ιερών τεράτων που μόνο κατ’ ευφημισμό μπορούσαν να αποκαλούνται ‘’συνάδελφοι’’. Αυτό το δίχτυ είχε ονόματα βαριά, κατέδειξε ότι οι εξουσιαστικές δομές συναντιούνται, ένα ιερατείο δεν μπορεί ποτέ να σταθεί αυτόνομα, χρειάζεται ένα πλέγμα από ιερατεία, επικεφαλής, ιθύνοντες, αρίστους για να δημιουργηθεί η απαραίτητη ασφάλεια και κάλυψη.

Σε όλη αυτή την προσπάθεια οι άνθρωποι του θεάτρου δεν ήταν μόνοι. Ξεπερνώντας γρήγορα το αρχικό σοκ των καταγγελιών και ξεφεύγοντας εύκολα από το επιφανειακό ενδιαφέρον της κλειδαρότρυπας, το κοινό παρακολούθησε με πραγματική προσοχή και έγνοια τις εξελίξεις, γεγονός που ώθησε και τους υπεύθυνους των τηλεοπτικών εκπομπών σε μια πιο ουσιαστική, λιγότερο νοσηρή προσέγγιση του θέματος. Και αυτή η στάση αλληλεγγύης δεν έμεινε στα λόγια, αποτυπώθηκε και στην πράξη. Τα γεμάτα θέατρα των τελευταίων ετών, τα sold out σε καλλιτέχνες που πρωτοστάτησαν στην μάχη απέναντι στο κτήνος, διαψεύδουν κατηγορηματικά τις φοβέρες που έσπερναν διάφορες εντεταλμένες Κασσάνδρες, προμηνύοντας ανεπανόρθωτη καταστροφή του θεάτρου, ταυτίζοντας το ιερό της τέχνης με το συντεχνιακό κατεστημένο.

Δεν πιστεύω ότι το μοναδικό κίνητρο πίσω από αυτό το κύμα υποστήριξης είναι η οικειότητα που συνήθως νιώθει ο μέσος άνθρωπος για τους ηθοποιούς και εν γένει για τους καλλιτέχνες, οικειότητα εντονότερη απ’ ότι με οποιοδήποτε δημόσιο πρόσωπο. Πιστεύω ότι αυτή η αυτόματη αντίδραση φανερώνει και μια ανάγκη του κόσμου για κάθαρση, για φως. Ο αγώνας των ηθοποιών προσέφερε σε όλους μας μια αίσθηση βαθιάς ανάσας, σαν να βγάλαμε απότομα το κεφάλι από τον βούρκο, σε μια εποχή που διαρκώς νιώθουμε ότι βουλιάζουμε πολύ βαθιά μέσα του. Όλοι αισθανόμαστε την παρακμή γύρω μας και προσπαθούμε να αφουγκραστούμε πώς και τί. Ο καλλιτεχνικός κόσμος το έφερε ακριβώς μπροστά στα μάτια μας, ένα μικρό νήμα που όλο και τραβιέται, αποκαλύπτοντας ένα ακόμα ελάχιστο κομμάτι μιας μεγάλης, ζοφερής πραγματικότητας πολύ πέρα και έξω από τη ζωή στα καμαρίνια και τα φουαγιέ. Και είναι ο μόνος που μπορεί να απαλύνει την αίσθηση, να κάνει αυτή την αφόρητη καθημερινότητα κάπως περισσότερο ανεκτή.

Το νέο Προεδρικό Διάταγμα, με την υπογραφή μιας προέδρου που δεν παραλείπει να παραβρεθεί (και να φωτογραφηθεί) σε κάθε πρεμιέρα κάθε μεγάλου θιάσου, είναι η πληρωμή των καλλιτεχνών γι’ αυτόν τον όμορφο αγώνα. Τα υπουργεία των σκανδάλων προφανώς και δεν έχουν σκοπό να αφήσουν ατιμώρητο το ξεβράκωμα που υπέστησαν. Εξάλλου οι προθέσεις του υπουργείου απέναντι στους καλλιτέχνες είναι ξεκάθαρες ήδη από την περίοδο της πανδημίας, ένας αυταρχισμός άνευ προηγουμένου που αποκλείεται να μη συνέβαλε στο ξέσπασμα των αποκαλύψεων. Κατόπιν, η δικαιοσύνη ανέλαβε την διάψευση της προσπάθειας των θυμάτων και όσων στάθηκαν συμπαραστάτες στο νομικό κομμάτι και τώρα, η πολιτική εξουσία στο ηθικό. Με αυτό το ‘’προσοντολόγιο’’, που φτιάχτηκε για να τους υπενθυμίσει στους ανθρώπους των τεχνών ότι όσο κι αν επιζητούν να δίνουν έμφαση στο ήθος, τη γνώση, το πνεύμα, τις αρετές της τέχνης, τα προσόντα που απαιτούνται για να ‘’πετύχεις’’ δεν αφορούν τις δραματικές σχολές, τα ωδεία, τα μουσικά σχολεία και όσα χρήσιμα και όμορφα μπορεί να διδαχτεί κανείς σε αυτά, αλλά ικανότητες που συνδέονται μόνο με την ισχύ και τον δίκιο του δυνατού. Ένα μάθημα που προσπαθούν να διδάξουν στον καθένα από εμάς, με κάθε τρόπο, με κάθε ευκαιρία.

Πιστεύω ολόψυχα ότι η πολιτική ηγεσία και το υπουργείο των σκανδάλων για ακόμα μία φορά θα φάνε τα μούτρα τους. Όσο χτυπάνε τη γροθιά στο τραπέζι, τόσο αυτό θα υποχωρεί. Οι καλλιτέχνες για ακόμα μία φορά δείχνουν τον δρόμο, στη σκηνή, στις χορωδίες, στον δρόμο. Ο κόσμος τους στηρίζει, όπως και κάθε έντιμο αγώνα. Τα φτηνά κόλπα δεν μας τρομάζουν πια.

*Painting by Lili Wood