Σινεμά

“Blue Jean, she got a camouflaged face and no money

Remember they always let you down when you need ’em”

David Bowie

Στην ταινία της Georgia Oakley, κεντρική ηρωίδα είναι η Τζιν, λεσβία δασκάλα γυμναστικής και ζει στο  Νιουκάσλ το 1988,  χρονιά που η θατσερική κυβέρνηση εισαγάγει το άρθρο 28,νομοθετική ρύθμιση που απαγόρευε  «την προώθηση της ομοφυλοφιλίας» από τις τοπικές αρχές.

Η Τζιν ζει ουσιαστικά διπλή ζωή, το πρωί την συμβατική ζωή της δασκάλας, πλήρως αποδεκτή από την συντηρητική κοινωνία της περιοχής της αλλά και από την οικογένεια της και το βράδυ ζει τη ζωή που επιθυμεί με τη σύντροφό της, προσπαθώντας αυτές οι δύο να μην διαπλέκονται. Ζει μία ζωή λεπτών ισορροπιών in and out of closet κατά κάποιο τρόπο, γεγονός το οποίο καθίσταται ανέφικτο. Αφορμή να διαλυθούν οι ισορροπίες που προσπαθεί να διατηρήσει, αποτελεί ο  ερχομός στο σχολείο της Λόις, μαθήτριας ιδίου σεξουαλικού προσανατολισμού. 

Και εκεί αρχίζει η αφηγηματική ροή της ταινίας να ξετυλίγει τη βασική της θέση, ότι «όλα είναι πολιτική» (φράση που έχει ειπωθεί από σύντροφο της Τζιν σε μία από τις κοινές τους σκηνές στην αρχή της ταινίας).

Η φράση όλα είναι πολιτική έχει διπλή υπόσταση, είναι οι πολιτικές αποφάσεις σε συνδυασμό με τις προσωπικές επιλογές του καθενός. Η πολιτική των νόμων και των άρθρων αγκαλιάζεται από τις επιλογές της καθημερινότητας. Επιπλέον, οι πολιτικές αποφάσεις δεν αποτελούν ουδέτερο φόντο εξέλιξης της ανθρώπινης ζωής. Διαμορφώνουν συνειδήσεις, γίνονται πεδίο αντιπαράθεσης και η στάση απέναντι σε αυτές υποδηλώνει την ενσωμάτωσή τους ή όχι. Η ουδετερότητα απέναντι σε αυτές είναι στην τελική μια  επιλογή που ευνοεί την ενσωμάτωση των πολιτικών.

Εν προκειμένω στην ταινία, η πρωταγωνίστρια ακούει τις πολιτικές ειδήσεις για το άρθρο 28 στο ραδιόφωνο την ώρα που οδηγεί και αλλάζει σταθμό, ακούει συζήτηση επί των θατσερικών αξιών στο σύλλογο των καθηγητών και σιωπά, ακούει για την διαμαρτυρία στη Βουλή ενάντια στο άρθρο και δεν σχολιάζει. Θαρρεί κανείς πως η πολιτική είδηση είναι σαν να την ακολουθεί σε όλη την ταινία, όσο και αν εκείνη προσπαθεί να την αγνοήσει εντέλει χτυπάει την πόρτα της.

Και πως εμφανίζεται η καθημερινή επιρροή της πολιτικής ; Δημιουργώντας την ανάγκη να υποστηρίξει την μαθήτρια της που πέφτει θύμα bulling λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού, υποστηρίζοντας το δίκαιο και ταυτόχρονα τις αξίες τις αυτοδιάθεσης ως εκπαιδευτικός.

Κάτι το οποίο δεν συμβαίνει, αφήνοντας έτσι μία  αίσθηση ότι η θατσερική πολιτική έχει νικήσει πριν καν ψηφιστεί το άρθρο 28. Έχει νικήσει πρώτα ιδεολογικά και  κοινωνικά, εφόσον έχει καταφέρει ήδη  να κανονικοποιήσει την περιθωριοποίηση των ομοερωτικών σχέσεων, μέσω του φόβου και της ντροπής.

Σκεφτόμουν λοιπόν, πως εάν επρόκειτο για  χολιγουντιανή ταινία, η καθηγήτρια θα είχε υποστηρίξει την μαθήτρια σε μια ηρωική πράξη αυτοθυσίας και θα έδινε την απαιτούμενη λύτρωση στο κοινό και στην ηρωίδα. Ίσως να γιορτάζανε  με μπαλόνια και τραγούδια στο σχολείο(musi-cult) την κατάργηση του θατσερικού νόμου.

 Αλλά ευτυχώς η αφηγηματική ροή βαδίζει σε ρεαλιστικά μονοπάτια, όχι τόσο ανακουφιστικά αφήνοντας βέβαια ένα ψήγμα αισιοδοξίας: στην πίστη ότι η νέα γενιά θα τα αλλάξει όλα με τη βοήθεια των εργαλείων της προηγούμενης γενιάς: την συλλογικότητα και την αλληλεγγύη.

Η δημιουργός μπορεί να μην δίνει την απαραίτητη εξιλέωση, αλλά «κλείνει» πονηρά το μάτι στην δύναμη των συλλογικών διεκδικήσεων, γιατί μπορεί Το μέλλον να είναι μακρύ και αβέβαιο(το άρθρο καταργήθηκε το 2003), αλλά η επόμενη γενιά ξεκινάει να διεκδικεί σε πιο γερά θεμέλια. Και αυτό αφήνει μια αισιόδοξη επίγευση στο τέλος της ταινίας.